xin giở tiếp nỗi niềm

Với trái tim tha thiết cộng chút khù khờ của trí óc - ta lớn lên bằng khó nhọc của gia đình, bên những mâm bánh bán rong, bên những con bò liếng thoắng, và bên những ngôi trường hấp tấp đi qua. Ôi những kỷ niệm thân thương đã trở thành những hòn đá tảng dưới chân ta hiện tại. Tuổi nhỏ - mà ta vẫn phải nuốt nghẹn đắng cay nhìn em mình khát sữa trên tay mẹ chung quanh những đứa anh ngơ ngác dưới tấm poncho mỏng manh không chỗ niu hòng che trời mưa lụt. Mẹ ta khóc! Khóc vì cảnh màn trời chiếu đất hay khóc vì những luồng gió hất hủi từ lương tâm của những con người thời đại?
Rồi ta lớn lên trên những thi hài của những con người Việt Nam thân yêu - chồng chất lên nhau trên một con đường vô tận: con đường tìm đến sự phân chứng chính nghĩa với bạo tàn. Ta lớn lên giữa tiếng thét gào man rợ của thế kỷ 20 văn minh: nhân loại đắm chìm trong tăm tối - máu lửa - cuồng điên - bạo ngược... nhân loại đang giẫy mình tìm một lối thoát!
Xin được uống lấy thương đau dân tộc thay dòng sữa mẹ mà lớn lên.
Xin ôm trọn nỗi kinh hoàng của nhân loại làm lời giáo huấn cho cuộc sống.

Đó - quê hương đó! bao nhiêu năm rồi điêu linh thống khổ?!... từng thế hệ bước qua - bao nhiêu máu xương trãi xuống. Vinh quang và tủi nhục vẫn chất cao trên những tấm lưng khốn nạn.
Gia đình đó - một người cha đầy lòng hào sảng và luôn ươm đầy những ước mơ đơn sơ thanh bình (...)
Bạn bè - những con thú lạc loài giữa một xã hội băng hoại. Ngước lên không thấy ánh sáng, nhìn ngang không thấy lẽ phải. Cố gắng lên - hởi những con thú với những khát vọng sôi cuồng.
Rồi tình yêu. Tình yêu như giọt lệ trời thấm sâu vào hồn ta hoang dại. Tình yêu như chất sống của loài ma oan nghiệt lẩn vào tim ta ray rức triền miên - để ngửa mặt trong đêm đen khóc cười xót thương hạnh phúc. Tình yêu ơi! người có hay chăng cả cuộc đời ta ta trọn vẹn sống với người, dù giữa đắng cay hay trên vinh dự.
Và bản thân. Bản thân được hình thành như một loại hình lập thể. Gió cúi xuống cơn đau, mây dâng lên sầu hận. Tấm thân ta lở loét theo vết mòn thế kỷ, đắp vá theo khát vọng của lương tri què quặt, mục rửa giữa tiếng khóc cười mê muội oan khiên.
Ta bước đi trên những con đường đành đoạn. Nước mắt quê hương vẫn tưới đều trên những miền khô cỗi. Đạn gươm - máu thịt - óc tim - ngục tù - man trá - ngạo cuồng... Ta vẫn bước đi. Xin được trọn vẹn là đứa con của một dân tộc đau buồn. Xin được sống như một con người trầm mình giữa những chướng nghiệt của một thực tại phi thường. Ôm chặt trái tim mà sống. Ôm trọn ước mơ mà sống. Sống, ơi ta thèm sống, ta khát sống. Sống một cuộc sống đủ đầy sướng và khổ, vui và buồn, thương yêu và thù hận, ngu muội với khôn ngoan, vinh quang và nhục nhã... Ta vẫn sống và ta sẽ mãi sống, trong lòng những khối đá lầm lì trên đất biển, trên mặt những bọt nước của những con sóng thiết tha...
Trời đã đày đọa ta hơn một chục năm trời. Hay trời đã cho ta tròn vẹn nhiệm mầu của đời sống khổ đau?!... Không biết! Chỉ biết khổ đau vẫn theo tháng ngày gậm nhấm trái tim ta si dại. Và chỉ biết ta vẫn thiết tha ôm trọn khổ đau vào lòng như một tên điên kiêu hãnh cái thân thể nhớp nhúa của mình.
Giờ đây ta còn lại gì? Còn lại gì đâu hỡi người yêu hỡi bè bạn hỡi gia đình và hỡi quê hương yêu dấu?! Ta muốn khóc cho thỏa lòng nhớ mong dĩ vãng nhưng thần trí như áng mây chiều lặng lẽ nhìn làn gió thoảng qua. Ta muốn cười để tiếp tục dấn sâu vào bụi cát - nhưng hồn ta như ghềnh đá nặng nề lầm lì nhìn muôn trùng sóng bủa. Phải chăng ta mất cả buồn vui? Có thể như vậy chăng? Đúng rồi - tôi làm gì còn có buồn hay vui - hỡi đời ơi, hỡi người ơi. Có chăng chỉ còn lại đây trái tim đọng rực lửa thương yêu cuộc sống nhưng lại chìm sâu chìm sâu giữa bốn bề tâm thức mông mênh. Vì lửa thương yêu rừng rực - nên căm thù cũng đã tàn phai. Căm thù cũng đã cháy tiêu trong lửa thương yêu mà chuyển mình thành phẩn nộ. Phải! giận lắm! giận ngất trời xanh như lời thề bồ tát đùng đùng thọc sâu vào khổ não trùng trùng của nhân thế.
Ta muốn sống ta muốn sống và ta muốn sống. Ta muốn sống như bao nhiêu người muốn sống. Ta muốn sống như tất cả vạn vật, như tất cả mọi bản thể hiện hửu trong vũ trụ này muốn được tồn sinh.
Tôi muốn sống, đơn giản thế thôi. Nhưng sống như thế nào để không phản bội lại cái sống? và ai? ai cho ta sống? còn ai cấm ta sống?...
Bất giác ta gục đầu đọc lại dòng thơ cũ:
"tôi vẫn sống như muôn ngàn cuộc sống
vẫn vẹn tròn thù hận, yêu thương
đời, một nắm tay bao lần gằn chặt
vẫn bao lần ngửa cổ thét cao xanh" ...

1982